IMPACT OF THE PANDEMIC COVID - 19 ON THE DIGITALIZATION OF THE BANKING SECTOR OF SERBIA

Jelena Božović; Ivan Božović

doi:10.5937/Oditor2301127B

Autori

Jelena Božović Univerzitet u Prištini sa privremenim sedištem u Kosovskoj Mitrovici, Ekonomski fakultet, Kolašinska 156, Kosovska Mitrovica Author
Ivan Božović Univerzitet u Prištini sa privremenim sedištem u Kosovskoj Mitrovici, Ekonomski fakultet, Kolašinska 156, Kosovska Mitrovica Author

DOI:

https://doi.org/10.5937/Oditor2301127B

Ključne reči:

COVID-19 pandemic, digitalna zrelost, digitalizacija bankarstva

Apstrakt

Ovaj rad sagledava posledice COVID -19 na digitalizaciju bankarskog sektora, kako bi se identifikovali izazovi i prilike bankarskog sektora Srbije. Istraživanje se sastoji od dva dela. U prvom delu su korišćenji statistički podaci regulatornih i nadzornih tela, a drugi deo se odnosi na terenska istraživanja, koja se baziraju na anketi. Obrada podataka je kreirana na softveru IBM SPSS Statistics. Anketni upitnici su prikupljani u periodu od januara do maja meseca 2022. godine. Za analizu su prihvaćeni odgovori 174 ispitanika, klijenata banaka. Upitnik je sastavljen pomoću Likertove petostepene skale. Ovakav uzorak možda nije sasvim reprezentativan, ali je u svakom slučaju dovoljno informativan, jer je moguće izvesti zaključak o doprinos svake promenljive razvoju digitalnog bankarstva. Za analiziranje veze između metričke promenljive i više nezavisnih promenljivih primenjujemo višestruku ili multiplu regresiju. Naše procene otkrivaju uticaj digitalnih proizvoda i usluga na razvoj digitalnog bankarstva. U istraživanju treba utvrditi i specifične ciljeve, konkretno koji procenat ispitanika je upoznat sa uslugama digitalnog bankarstva. Takođe, u daljoj analizi treba proveriti tvrđenje da je proporcija ispitanika koji imaju negativan stav prema digitalnom bankarstvu manja od 45%. U ovom istraživanju korišćena je regresiona analiza, kao deo analize koja se koristi za formiranje digitalne zrelosti klijenata u Srbiji. Za potrebe istraživanja poželjnih vrsta bankarskih proizvoda i usluga primenjena je dvofaktorska analiza. Analiza podataka pomoću SPSS verzija 20 za Windows pokazuje da: Postoji pozitivan i značajan uticaj digitalnih bankarskih proizvoda na zadovoljstvo klijenata banke. Analizirani modeli za istraživanje preferencija klijenta ukazuju da menadžerski pristup banke podrazumeva stvarno poznavanje i praćenje želja i preferencija svojih klijenata, kao i adekvatne ključne prioritete koje menadžeri bankarske industrije treba da pruže. Rezultati istraživanja pokazuju da digitalna banka može biti jedinstveni odgovor na sve izazove, kao i najefikasnije sredstvo za zadržavanje i privlačenje klijenata.

##plugins.themes.default.displayStats.downloads##

##plugins.themes.default.displayStats.noStats##

Reference

Ari, A., Chen, S., i Ratnovski, L. 2021. The dynamics of non-performing loans during banking crises: A new database with post-COVID-19 implications, Journal of Banking & Finance, Volume 133. (dostupno na web sajtu: https://doi.org/10.1016/j.jbankfin.2021.106140).

AtKearney, E. 2014. Going Digital: The Banking Transformation Road Map. (dostupno na web sajtu: https://www.atkearney.com/).

Bozovic, J. 2016. Mobile banking in Kosovo and Metohija - Status and Potential. Journal of Research in Business, Economics and Man, 5(2): 531- 542. (dostupno na web sajtu: http://www.scitecresearch.com/jouragementnals/index.php/jrbem/article/view /561).

Beck, T. 2020. Finance in the times of coronavirus. In: Baldwin, R. & Mauro, B.W. (eds.) Economics in the Time of COVID-19 (pp. 73-76). London: Centre for Economic Policy Research.

Darjana, D., Wiryono, S.K. i Koesrindartoto 2022. The COVID – 19 Pandemic Impact on Banking Sector, Asian Economics Letters, Vol 3. (31). (dostupno na web sajtu: https://a-e-l.scholasticahq.com/article/29955-thecovid-19-pandemic-impact-on-banking-sector).

Ercegovac, R. 2002. Financijske pretpostavke ekonomskog rasta u tranzicijskim ekonomijama, Zbornik radova Pravnog fakulteta u Splitu, 39 (3- 4): 491-502.

ESRB. 2020. European Systemic Risk Board, Systemic cyber-Risk, February 2020. (dostupno na web sajtu: https://www.esrb.europa.eu/pub/pdf/reports/esrb.report200219systemiccyberr isk~101a09685e.en.pdf?fdefe8436b08c6881d492960ffc7f3a9)

Gavrilović, K., i Vučeković, M. 2020. Impact and Consequences of the COVID-19 Virus on the Economy of the United States, International Review, No. 3-4: 56-64.

Gertler, P. J., Martinez, S., Premand, P., Rawlings, L. B. i Vermeersch, C. M. J. 2011. Impact evaluation in practice. World Bank.

Gliem, J. A., i Gliem, R. R. 2003. Calculating, interpreting, and reporting Cronbach’s alpha reliability coefficient for Likert-type scales. Midwest Research-to-Practice Conference in Adult, Continuing, and Community Education.

Haldar, A., i Sethi, N. 2021. The news affects Covid-19 on the global financial market volatility. Bulletin of Monetary Economics and Banking, Special Issue 2021, 33–58.

Jaubert, M., Marcu, S., Ullrich, M., Malbate, J. B., i Dela, R. 2014. The banking transformation roadmap. (dostupno na web sajtu: https://www.kearney.com/financial-services/article?/a/going-digitalthebanking-transformation-roadmap).

Krishanan, D., Khin, A. A., Teng, K. L. L. i Chinna, K. 2016. Consumers’ Perceived Interactivity & Intention to Use Mobile Banking in Structural Equation Modeling. International Review of Management and Marketing, 6 (4), 883–890. (dostupno na web sajtu: https://econjournals.com/index.php/irmm/article/view/3202).

KPMG, 2020. New distribution channels reconfiguring the banking landscape, London.

Lightico. (dostupno na web sajtu: https://www.lightico.com/blog/coronaviruscovid-19-and-the-banking-industry-impact-and-solutions/).

WHO Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard, World Health Organization. (dostupno na web sajtu: https://covid19.who.int/, accessed on 16 July 2020.).

Narayan, P. K. 2020. Oil price news and COVID-19—Is there any connection? Energy Research Letters, 1(1), 13176. (dostupno na web sajtu: https://doi.org/10.46557/001c.13176).

Narodna banka Srbije (NBS). Godišnji izveštaji o monetarnoj politici. (dostupno na web sajtu: https://www.nbs.rs/export/sites/NBSsite/documents/publikacije/mp/monetarnapolitikaI2021.pdf).

Radić, V. i Radić, N. 2020. Faktori koji će oblikovati poslovne strategije posle pandemije korona virusa, Kvalitet & izvrsnost, 2020 (11-12), 36-41.

Ramasamy, K. 2020. Impact analysis in banking, insurance and financial services industry due to covid-19 pandemic. Pramana Research Journal, 10, 8,19-29.

Racickas, E., Vasiliauskaite, A. 2012. Classification of Financial Crises and their Occurance Frequency in Global Financial Markets, Nr. 4, Kaunas University of Technology

Rizwan, S. M., Ahmad, G., Ashraf, D. 2020. Systemic risk: The impact of COVID-19. Finance Research Letters, ISSN 1544-6123. (dostupno na web sajtu: https://doi.org/10.1016/j.frl.2020.101682 PWC (2020) COVID-19 - Economic response measures).

Sanader, D. 2014. Mobilno bankarstvo: novi trend u savremenom bankarskom sektoru, Bankarstvo, (5), 86-109.

Taylor N. R. 2018. “Bank of America finally sees mobile deposits surpass inperson transactions,” The Street. 2018 (16).

Terkan, R., i Ucar, O. 2020. The Relationships between Information and Practices of Teaching Staff that Give Courses at Educational Programs during the COVID 19 Pandemic with Regards to Distance Learning. International Review of Management and Marketing, 10(6), 29–36. (dostupno na web sajtu: https://econjournals.com/index.php/irmm/article/view/10765).

Thomas, D. i Morris, S. 2020. A giant bonfire of taxpayersʹ money: fraud and the UK pandemic loan scheme, Financial Times, London.

Twilio, 2020. COVID-19 Digital Engagement Report, San Francisco.

Worldbank. (dostupno na web sajtu: https://documents1.worldbank.org/curated/en/965271619455150688/pdf/Sub dued-Recovery-Serbia-Country-Note.pdf).